TSE-ISO-CE Belgeleri
Patent bir buluş için buluş sahibine devlet tarafından verilen bir sınai mülkiyet hakkıdır. Patent,
sahibinin izni olmadan başkalarının buluşu üretmesini, kullanmasını veya satmasını belirli bir süre
boyunca engelleme hakkı vermektedir. Patentli bir buluş; alınıp, satılabilen, kiralanıp, kiraya
verilebilen diğer mallar gibi buluş sahibinin mülkiyeti haline gelir. Patentler alındıkları ülkelerde
geçerlidir. Türkiye’de alınmış bir patent, sahibine, sadece Türkiye içinde hak sağlamaktadır. Örneğin,
patent, patentli ürünlerin başkaları tarafından Türkiye
ISO ismi nereden geliyor? İngilizce, International Organization for Standardization’un kısaltması “IOS” yada Fransızca Organisation internationale de normalisation’un kısaltması “OIN” dir, yani kısaltma değildir. Tüm dünyada uluslararası standardizasyon örgütünün kısa yazılışı olarak bilinen ISO, Yunanca isos “düzen” kelimesinden bir harf eksilterek türetilmiştir.
ISO’nun Amacı:
Farklı ülkelerde veya bölgelerde benzer teknolojiler için geliştirilen farklı standardlar zaman zaman “ticaret için teknik engel” olarak kullanılmaktadır. İşte ISO’nun günümüzdeki en önemli işlevi ISO 9000 kalite yönetim standardları ve diğer ürün standardları gibi uluslararası kabul görmüş standardlar hazırlayarak, ticaretin önündeki bu tip teknik engelleri ortadan kaldırmaktır.
ISO 9000
ISO 9000 Belgesi, ilgili kuruluşun ürün veya hizmetlerinin uluslararası kabul görmüş bir yönetim sistemine uygun olarak sevk ve idare edilen bir yönetim anlayışının sonucunda ortaya konduğu ve dolayısı ile kuruluşun ürün ve hizmet kalitesinin sürekliliğinin sağlanabileceğinin bir güvencesini belirler.
ISO 9001
ISO 9001 Belgesi, etkin kalite yönetim sistemini tanımlayan bir standarttır. Kuruluş bu standardın şartlarını sağladığında ISO 9001 belgesini alabilir.
Belge, kuruluşun ürün ve hizmetlerinin uluslararası kabul görmüş bir standarda uygun olarak üretildiğini gösterir. Standart merkezi İsviçre’nin Cenevre Kenti’nde yer alan ve 90’dan fazla ülkenin üye olduğu Uluslararası Standardizasyon Örgütü (International Organization of Standardization-IOS) tarafından geliştirilmiştir. Belgelendirme şirketlerini yetkilendirme yetkisi üye ülkelerin akreditasyon kurullarına verilmiştir. Türkiye’deki akreditasyon yetkisi TÜRKAK’a verilmiştir. ISO 9001 Belgesinin Kullanımı ve Yararları
ISO 9001 Belgesi’nin kullanımı, ISO 9001 belgesi çok sayıda müşteri tarafından istenmektedir. Bu belge yalnız başına size bir pazar avantajı sağlayacaktır. Ancak bu fayda daha önce de değinildiği gibi kısa vadelidir. ISO 9001, pazar avantajı dışında kuruluşunuza bir sürekli iyileştirme mekanizması ve disiplini kazandırır. Ancak belgenin alınması kusursuzluğu başardığınız anlamına gelmez. ISO 9001 belgeli bir kuruluşta her problem bir iyileştirme fırsatı olarak görülür. Problemin çözümünden önemlisi onun bir daha tekrarlanmamasını sağlamaktır.
Ülkemizde 720 belgeli şirkette yapılan araştırmaların sonuçları,
ISO 9001’in yararlarını aşağıda özetlenen şekilde ortaya koymaktadır.
Dış yararlar: 1- Kuruluşun imajının güçlenmesi,
2- Müşteri memnuniyeti,
3- Müşteri artışı,
4- Rekabet gücünün artması
5- Daha iyi tedarikçi ilişkileri
İç yararlar:
1- Yönetimin etkinliği
2- Olumlu kültürel değişim
3- Kalite bilincinin oluşması
4- Daha iyi bir dokümantasyon
5- Sistematikleşmek
6- Standardizasyon ve tutarlılık
7- Etkinlik ve üretkenlik artışı
8- Maliyetlerin azaltılması
ISO 9000:
Organizasyonların müşteri memnuniyetinin artırılmasına yönelik olarak kalite yönetim sisteminin kurulması ve geliştirilmesi konusunda rehberlik eden ve ISO tarafından yayınlanmış olan bir standartlar bütünüdür.
ISO 9001:
Kalite Yönetim Sistemlerinin kurulması esnasında uygulanması gereken şartların tanımlandığı ve belgelendirme denetimine tabi olan standarttır. Verilen belgenin adıdır.
ISO 9001:2000:
ISO 9000 Standardı, her 5 yılda bir ISO tarafından gözden geçirilmekte ve uygulayıcıların görüşleri ve ihtiyaçlar doğrultusunda gerekli revizyonlar yapılarak yeniden yayınlanmaktadır. 2000 rakamı, bu revizyonun 2000 yılında yapılıp, yayınlandığını gösterir versiyon tarihidir (ISO 9001:2000 versiyonu).
ISO 9000:2000’in Tarihçesi:
Standard ilk olarak 1987 yılında Kalite Güvence Sistem Standardı olarak yayınlanmıştır. Bu aşamada standart 3 alt standarttan oluşmaktaydı: ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003. Kurumlar faaliyet kapsamları doğrultusunda bu 3 standarttan birisini uygulayarak, denetime girmekteydiler.
Standardın bu versiyonu, ağırlıklı olarak doğru üretim ve hata yakalama konularına odaklanmıştır.
Standard ilk olarak 1994 yılında revizyona uğramış ve yeniden Kalite Güvence Sistem Standardı olarak yayınlanmıştır. Bu aşamada standart yine 3 alt standarttan oluşmaktaydı: ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003. Kurumlar faaliyet kapsamları doğrultusunda bu 3 standarttan birisini uygulayarak, denetime girmekteydiler. Standardın bu versiyonu, önceki versiyondaki konulara ilave olarak hata önleme konusuna da odaklanmıştır.
Standard son olarak 2000 yılında revizyona uğramış ve bu sefer Kalite Yönetim Sistem Standardı olarak yayınlanmıştır. Belgelendirmeye esas teşkil eden sadece ISO 9001:2000 standardı mevcuttur. ISO 9002, ISO 9003 artık güncelliğini yitirmiş standartlardır. Ancak ana standart olan ISO9001:2000’i destekleyen ISO 9000, ISO 9004, ISO 19011 gibi klavuz standartlar da ISO tarafından yayınlanmıştır. Kurumlar, faaliyet kapsamları ne olursa olsun sadece ISO 9001 standardını uygulumakta ve bu belgeyi almaktadırlar.
CE İşareti, Avrupa Birliği’nin, teknik mevzuat uyumu çerçevesinde 1985 yılında benimsediği Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında hazırlanan Yeni Yaklaşım Direktifleri içerisinde yer alan ürünlerle ilgili olup, ürünlerin AB’nin ilgili direktiflerine uygun olduğunu ve gerekli bütün uygunluk değerlendirme faaliyetlerinden geçtiğini gösteren bir Birlik işaretidir.
CE İşareti, başlangıçta Fransızca’da “Avrupa normlarına uygunluk” anlamına gelen “Conformite Européenne” sözcüklerinin baş harflerinden oluşmakta iken 1995 yılından itibaren “Community Europe” ifadesinin baş harfleri olarak kullanılmaya başlanmış ve aşağıdaki şekilde sembolize edilmiştir.
Yeni Yaklaşım Politikası kapsamında yayımlanan direktiflerde; ürünün tanımı, taşıdığı riskler, sahip olması gereken asgari güvenlik koşulları, uygunluk değerlendirme prosedürleri ayrıntılı bir şekilde belirlenmektedir.
CE işareti, tüketiciye bir kalite güvencesi sağlamaz, yalnızca ürünün, asgari güvenlik koşullarına sahip olduğunu gösterir. CE İşareti, bir yandan tüketiciye ürünün güvenli olduğu bilgisini verirken, diğer taraftan, ticari açıdan, ürünlerin bir üye ülkeden diğerine dolaşımı sırasında bir çeşit pasaport işlevi görmektedir. Bu işareti taşıması gereken, Yeni Yaklaşım kapsamı bir ürünün, bir Avrupa Birliği ülkesine girişi için, üzerinde CE İşareti bulunması zorunludur.
CE İŞARETİ NEDEN ÖNEMLİDİR?
“CE İşareti”, Avrupa Birliği`nin uyulması mecburi olan birtakım Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamında yer alan ürünlere iliştirilen bir işaret olduğu için, söz konusu mevzuat kapsamına giren ve AB üyesi ülkelerde piyasaya arz edilecek olan ürünlerin bu işareti taşıması zorunludur. Diğer bir ifadeyle, bu işaret, ürünlerin, AB üyesi ülkelerde serbest dolaşıma çıkabilmesi için bir çeşit pasaport işlevi görmektedir. Türkiye`nin de Avrupa Birliği mevzuatını uyumlaştırarak uygulayacak olması nedeniyle, ilgili mevzuatın yürürlüğe girmesiyle birlikte, ülkemizde piyasaya arz edilecek ürünlerin de bu işareti taşıması zorunlu hale gelecektir.
“CE İŞARETİ” NİN ÜRÜNE İLİŞTİRİLMESİNİN YOLLARI NELERDİR?
Ürünlerin, CE işaretli olarak piyasaya sunulmasından üretici sorumludur. Ancak; eğer üretici yada üreticinin yetkili temsilcisi Avrupa Birliği içinde değilse, bu sorumluluğu ithalatçı yerine getirmek zorundadır. Bir başka değişle, ithalatçı ithal ettiği ürünlerin AB normlarına uygun olduğunu garanti etmek zorundadır. Üreticinin bu işareti ürüne iliştirebilmesi için çeşitli alternatifler sunulmuştur;
Düşük riskli ürünlerin (örneğin, bazı makineler ), direktifin güvenlik koşullarına uygunluğu, üreticinin kendisi tarafından test edilebilmekte ve bu ürünler hakkında üreticinin yayımlayacağı uygunluk beyanı ile CE işareti, üretici tarafından ürüne iliştirilmektedir. Yüksek riskli ürünlerin ise (örneğin, bazı tıbbi cihazlar ve bazı makineler), mutlaka, Avrupa Birliği Resmi Gazetesinde adı yayımlanmış yetkili test ve belgelendirme kuruluşları (Onaylanmış kuruluşlar-Notified bodies )tarafından test edilmesi gerekmektedir. Onaylanmış kuruluşun bu incelemesine istinade, üretici CE işaretini ürününe iliştirmektedir.
Avrupa Birliği, Küresel ve Modüler Yaklaşım Direktifleri
Avrupa Birliği, Yeni Yaklaşım, Küresel ve Modüler Yaklaşım Direktifleri Aşağıda AB’nin Tek Pazar hedefine ulaşmasında önemli rol oynayan ve teknik uyumun temel taşlarından birini oluşturan Yeni Yaklaşım Politikası kapsamından hazırlanan ve yayınlanan Direktiflerin listesi verilmektedir. Bu Politika kapsamında geliştirilen Direktifler (mevzuat) ilk olarak 1987 yılında yayınlanmaya başlamış ve günümüze kadar yaklaşık 20 adedi bulmuştur. Bu Direktiflerin iki temel amacı bulunmaktadır. ilki İç Pazarda malların serbest dolaşımını temin etmek ve ikinci olarakta ilkini gerçekleştirirken mümkün olan en yüksek seviyede korumayı sağlamaktır. Bu Direktifler ortak noktası ise uyumlaştırılması ve uygulanması zorunlu olan temel gerekler, uygunluk değerlendirme süreçlerinin tanımı ve CE İşaretinin kullanımı. AB’nin standardizasyon kuruluşları bu mevzuata göre uygunluğu tek yöntemle ortaya koyacak olan teknik spesifikasyonları hazırlamakla görevlendirilmişlerdir.
CE İŞARETİ GEREKTİREN DİREKTİFLER
-alçak gerilim cihazları
-basit basınçlı kaplar
-oyuncaklar
-inşaat malzemeleri
-elektromanyetik uygunluk
-makineler
-kişisel korunma cihazları
-otomatik olmayan tartı aletleri
-aktif emplante edilen tıbbi cihazlar
-gaz yakan aletler
-sıcak su kazanları
-sivil kullanım için patlayıcılar
-tıbbi cihazlar
-patlayıcı ortamlarda kullanılan ekipmanlar
-asansörler
-dondurucular
-basınçlı kaplar
-telekomünikasyon terminal cihazları
-in vitro diagnostik tıbbi cihazlar
-gezi amaçlı tekneler
-radyo ve telekomünikasyon terminal cihazları
-Yeni Yaklaşım veya Küresel Yaklaşım prensipleri kapsamında geliştirilmiş ancak CE İşaretinin kullanılmadığı Direktifler
-Ambalaj ve Ambalaj Atıkları
-Trans – Avrupa Yüksek Hızlı Raylı Sistemi
-Trans – Avrupa Geleneksel Raylı Sistemi
-Denizcilik Ekipmanları
-Küresel Yaklaşım prensibi kapsamında geliştirilmiş Diğer Direktifler
-Ev Tipi Elektrikli Buzdolapları, Dondurucular ve Kombinasyonlarının Enerji Verimlilik Şartları ile İlgili Yönetmelik
-Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar
-Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik
-Floresan Aydınlatma Balastlarının Enerji Verimliliği İle İlgili Yönetmelik
Türk Standardlarına Uygunluk Belgesi; Türk Standardı bulunan konularda, İmalata Yeterlilik Belgesi almaya hak kazanmış firmaların söz konusu ürünlerinin ilgili Türk Standardına uygunluğunu belirten ve aktedilen sözleşme ile TSE Markası kullanma hakkı verilen firma adına düzenlenen ve üzerinde TSE Markası kullanılacak ürünlerin ticari Markası, cinsi, sınıfı, tipi ve türünü belirten, geçerlilik süresi bir yıl olan belgedir.
TSE Markası; üzerine ve/veya ambalajına konulduğu ürünlerin ilgili Türk Standardına uygun olarak imal edilip piyasaya arz edildiklerini belirten ve akdedilen sözleşme çerçevesinde kullanılabilen, 556 sayılı Markaların Kullanılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye göre beş ayrı tipte tescil edilen monogramlardır.
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir garanti söz konusu değildir.
TSE Başvurusu İçin Gerekli Belgeler
1- Başvuru sahibi kuruluşun yasal statüsünü gösteren resmi bir belge. (Noter tasdikli)
2- Başvuru sahibi kuruluşu temsil ve ilzama yetkili olan kişinin/kişilerin imza sirküleri (Noter tasdikli)
3- Marka tescil belgesi. (Ürün ve/veya ambalajı üzerinde kullanıldığı şekilde)
4- Başvuru sahibi kuruluş ile üretici kuruluş birbirinden farklı ise, aralarında yapılan sözleşme.
MÜRACAAT FORMU
TSE uygulaması ile başlangıçta üreticilerde standardlara uygun ve kalite seviyesi yüksek mal üretme bilincinin yerleştirilmesi ve yaygınlaştırılması amaçlanmış, tüketicilerin can ve mal güvenliklerinin korunması sağlanmıştır.
TSE ÜRÜN BELGELENDİRME ÇALIŞMALARI
Türk Standardlarının sanayide yaygın olarak kullanılmasında ve Türk tüketicisinin bilinçlendirilmesinde çok önemli bir rolü olan TSE Marka Sistemi, ilk uygulamaya konulduğu 1964 yılından itibaren giderek artan bir gelişme hızı göstererek, tüketicinin benimsediği ve bugün için yıllık satış tutarı yaklaşık 150 trilyon TL’nın üzerinde madde ve mamulü kapsayan bir güvenlik şemsiyesi niteliği kazanmış bulunmaktadır.
Aşağıdaki belgelerden herhangi biri için Müracaat Formu doldurulduktan sonra bütün ekleri ile birlikte bir dosya içerisine yerleştirilerek o ildeki TSE Bölge Müdürlüğü/Mahalli Temsilciliği’ne teslim edilmelidir.
A- ÜRETİM YERLERİNİN BELGELENDİRİLMESİ
B- ÜRÜNLERİN BELGELENDİRİLMESİ
C- HİZMET YERLERİNİN BELGELENDİRİLMESİ
D- LABORATUVARLARIN BELGELENDİRİLMESİ
E- KARAYOLU İLE TEHLİKELİ ATIK TAŞIYAN ARAÇLARIN BELGELENDİRİLMESİ
TSEK KALİTE UYGUNLUK BELGESİ
Kalite Uygunluk Belgesi; Türk Standardları bulunmayan konularda İmalata Yeterlilik Belgesi almaya hak kazanmış firmaların söz konusu ürünlerinin ilgili uluslararası standardlar, benzeri Türk Standardları, diğer ülkelerin milli standardları, teknik litaratür esas alınarak Türk Standardları Enstitüsü tarafından kabul edilen Kalite Faktör ve Değerlerine uygunluğunu belirten ve aktedilen sözleşme ile TSEK Markası kullanma hakkı verilen firma adına düzenlenen ve üzerinde TSEK Markası kullanılacak ürünlerin ticari Markası, cinsi, sınıfı, tipi ve türünü belirten geçerlilik süresi bir yıl olan belgedir.
TSEK Markası; üzerine ve/veya ambalajına konulduğu ürünlerin Türk Standardları Enstitüsü tarafından kabul edilen Kalite Faktör ve Değerlerine uygun olarak imal edilip piyasaya arz edildiklerini belirten ve aktedilen sözleşme çerçevesinde kullanılabilen, 556 sayılı Markaların Kullanılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye göre dört ayrı tipte tescil edilen monogramlardır.
TSEK Başvurusu İçin Gerekli Belgeler
1- Başvuru sahibi kuruluşun yasal statüsünü gösteren resmi bir belge. (Noter tasdikli)
2- Başvuru sahibi kuruluşu, temsil ve ilzama yetkili olan kişinin/kişilerin imza sirküleri (Noter tasdikli)
3- Marka tescil belgesi. Ürün ve/veya ambalajı üzerinde kullanıldığı şekilde.
4- Başvuru sahibi kuruluş ile üretici kuruluş birbirinden farklı ise, aralarında yapılan sözleşme.
5- Avans dekontu
